انکودر (Encoder) یک قطعه الکترومکانیکی است که برای تبدیل حرکت مکانیکی به سیگنال‌های الکتریکی استفاده می‌شود. این سیگنال‌ها می‌توانند برای تعیین موقعیت، سرعت، جهت و جابجایی یک جسم متحرک استفاده شوند. انکودرها در انواع مختلفی موجود هستند، اما دو نوع اصلی آن‌ها عبارتند از انکودرهای نوری و انکودرهای مغناطیسی.
انواع انکودر
- انکودر نوری (Optical Encoder):
- ساختار: شامل یک دیسک با شکاف‌ها یا الگوهای نوری و یک حسگر نوری است که این الگوها را تشخیص می‌دهد.
- عملکرد: وقتی دیسک می‌چرخد، حسگر نوری تغییرات در الگوهای نوری را تشخیص می‌دهد و این تغییرات را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند.
- انکودر مغناطیسی (Magnetic Encoder):
- ساختار: شامل یک دیسک مغناطیسی یا نوار مغناطیسی و یک حسگر مغناطیسی است.
- عملکرد: وقتی دیسک یا نوار مغناطیسی حرکت می‌کند، حسگر تغییرات در میدان مغناطیسی را تشخیص می‌دهد و این تغییرات را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند.
کاربردهای انکودر
- صنعتی:
- ماشین‌آلات CNC: برای تعیین موقعیت دقیق محورهای ماشین‌آلات و گیربکس
- رباتیک: برای کنترل حرکت و موقعیت ربات‌ها.
- پله‌برقی و آسانسور: برای تشخیص موقعیت و حرکت دقیق.
- خودرو:
- سیستم‌های کنترل سرعت: برای اندازه‌گیری سرعت چرخش چرخ‌ها.
- موقعیت‌یابی فرمان: برای تعیین زاویه فرمان.
- تجهیزات پزشکی:
- ماشین‌های تصویربرداری پزشکی: برای کنترل حرکت دقیق دستگاه‌ها.
- پمپ‌های تزریق: برای کنترل میزان و سرعت تزریق.
- الکترونیک مصرفی:
- پرینترها: برای کنترل حرکت دقیق کاغذ و هد چاپ.
- کنترلرهای بازی: برای تشخیص موقعیت و حرکت جوی‌استیک‌ها.
انکودرها به دلیل دقت بالا و توانایی در ارائه اطلاعات دقیق و فوری درباره موقعیت و حرکت، نقش بسیار مهمی در سیستم‌های کنترل و اتوماسیون ایفا می‌کنند.