لقی در گیربکس صنعتی به معنی وجود فاصله یا فضای خالی بین دندانههای چرخدندهها است که باعث ایجاد حرکتهای ناخواسته و غیرقابل کنترل بین اجزای مختلف گیربکس میشود. این پدیده به عنوان “بکلش” (Backlash) نیز شناخته میشود. وجود لقی یا بکلش میتواند تأثیرات منفی بر عملکرد و دقت سیستمهای مکانیکی داشته باشد. در مورد گیربکس SEW هم لقی در مدل های مختلف آن متفاوت میباشد.
اثرات منفی لقی در گیربکس
- کاهش دقت:
- لقی میتواند باعث کاهش دقت در کنترل حرکت و موقعیت شود، به ویژه در سیستمهای حساس مانند دستگاههای CNC و رباتها.
- افزایش سایش و خرابی:
- وجود لقی میتواند باعث افزایش سایش و خرابی چرخدندهها و سایر اجزای گیربکس شود، زیرا تماس نامناسب بین دندانهها باعث ایجاد بارهای ضربهای و لرزشهای ناخواسته میشود.
- کاهش کارایی:
- لقی باعث کاهش کارایی گیربکس میشود، زیرا انرژی به جای انتقال مؤثر به حرکت، به صورت اتلاف حرارتی و لرزش از بین میرود.
- سر و صدا:
- لقی میتواند باعث ایجاد صداهای ناهنجار و اضافی در گیربکس شود، که نشاندهنده عدم تطابق مناسب بین دندانهها است.
دلایل ایجاد لقی در گیربکس
- سایش و فرسودگی:
- سایش مداوم دندانههای چرخدندهها در طول زمان میتواند باعث ایجاد لقی شود.
- نصب نادرست:
- نصب نادرست گیربکس یا عدم تنظیم مناسب فاصله بین چرخدندهها میتواند باعث ایجاد لقی شود.
- کیفیت پایین قطعات:
- استفاده از قطعات با کیفیت پایین و عدم تطابق مناسب بین اجزای گیربکس میتواند باعث ایجاد لقی شود.
- تنشهای حرارتی:
- تغییرات دما میتواند باعث انبساط و انقباض مواد شده و لقی را افزایش دهد.
روشهای کاهش یا حذف لقی
- استفاده از چرخدندههای با دقت بالا:
- استفاده از چرخدندههای با دقت بالا و کیفیت مناسب میتواند به کاهش لقی کمک کند.
- تنظیم مناسب فاصله دندانهها:
- تنظیم دقیق فاصله بین دندانههای چرخدندهها میتواند به کاهش لقی کمک کند.
- استفاده از گیربکسهای با طراحی ضد لقی:
- برخی از گیربکسها به گونهای طراحی شدهاند که لقی را به حداقل ممکن میرسانند، مانند گیربکسهای پیشبارگذاری شده.
- نگهداری و بازبینی منظم:
- نگهداری و بازبینی منظم گیربکس و تعویض قطعات فرسوده میتواند به کاهش لقی کمک کند.
نتیجهگیری
لقی یا بکلش در گیربکس صنعتی یک مشکل رایج است که میتواند تأثیرات منفی بر عملکرد و دقت سیستمهای مکانیکی داشته باشد. با استفاده از قطعات با کیفیت، تنظیم مناسب و نگهداری منظم، میتوان لقی را به حداقل ممکن رساند و از کارایی و عمر مفید گیربکس بهرهبرد.